regie Raymond Bouwman, camera Pim Hawinkels, montage Jos Driessen, productie Infostrada

Documentaire over Mr. Ajax Sjaak Swart, 90 minuten, uitgezonden op RTL7 in 2013

 

SCHELDEN MET SJAAK

Sjaak Swart werd 75 en vierde dat woensdagavond met een feestwedstrijd in het Olympisch Stadion. Helaas had hij geen microfoontje op zijn shirt.

Door Menno Pot

Lang, lang geleden rolde ik hikkend van het lachen van de bank toen Sjaak Swart in de maling werd genomen inBananasplit, het legendarische programma met de verborgen camera, tevens het op één na leukste TROS-programma ooit (het leukste is, zoals algemeen bekend,Te Land, Ter Zee En In De Lucht).
Sjaak zat naar het WK voetbal te kijken, terwijl Ralph Inbar buiten verdekt stond opgesteld, gewapend met eenzelfde afstandsbediening als die van Sjaak. Daarmee zette hij steeds, door het raam heen, de televisie op een andere zender. Stukje TROS-humor naar de mensen toe.
Bananasplit had een goeie aan Mister Ajax, die door iedereen in Amsterdam en wijde omstreken werd en wordt erkend als wereldrecordhouder op de marathon Kankeren & Zaniken. Sjaak werd ongeveer gek van kwaadheid.
Ik kan het filmpje niet vinden op YouTube, of elders op internet, maar ik herinner me dat Sjaak nogal stevig van leer trok tegen zijn vrouw, die deed wat vrouwen in dergelijke omstandigheden zo goed kunnen: op kalme toon en met uitgestreken gezicht bloedirritante vragen stellen van het type 'weet je zeker dat je niet gewoon op het verkeerde knopje hebt gedrukt?'

Als de brandweer

Sjaak Swart heeft zich tamelijk veel boos gemaakt tijdens zijn leven, maar hij gaat nog altijd als de brandweer, is nog altijd gelukkig met dezelfde vrouw en zag er woensdagavond, tijdens de sfeerrijke feestwedstrijd ter gelegenheid van zijn 75e verjaardag, patenter uit dan wijlen Ralph Inbar er ooit uitzag.
Het beste nieuws is echter dat Sjaak voornoemd wereldrecord stevig in handen houdt. Dat viel niet te merken in het Olympisch Stadion, waar zijn team met 6-1 won en niet Sjaak maar wel zijn kleinzoon Justin tot scoren kwam, maar wel in de RTL7-documentaire Ik voetbal dus ik ben: Mister Ajax.
Een RTL7-documentaire. Het zal wel onterecht zijn, maar ik verwacht daar dus weinig van. Afgekloven oude hoogtepunten en een heleboel veren in de reet van de geportretteerde.
Welnu, die veren waren er zeker, maar ze werden hoofdzakelijk door Sjaak Swart zélf in de reet van Sjaak Swart gestoken. Het was een geweldige docu.
Eenvoudig doch briljant idee van de makers: Sjaak tijdens een Lucky Ajax-wedstrijd een microfoontje opspelden. Een kleine bloemlezing, ter illustratie.
"Au! Bezeer ik me eigen weer! Tyfus! Au, het doet pijn. Tering! Hé! Hé! Ja, jij! Ben je doof ofzo? Wat? Wat kan mij dat nou schelen?"
"Geeft 'ie nou rood? Hij geeft niet eens free kick, die schimmel. Wat een dooie, hij geeft niet eens free kick."
Over de huidige spelers van Ajax-1: "Wat zijn het ook een geiten. Het zijn echt geiten."
"We spelen als een natte kut. Kolere."
"Scheids, fluit maar af. Ik heb pijn aan m'n togus. Tering."

Wonderlijk effect

Bij veel Ajax-supporters verspeelde Swart krediet omdat hij jarenlang met een dubbele agenda rondliep op De Toekomst: hij was Mister Ajax, verenigingsman pur sang, maar tegelijk ook zaakwaarnemer en spelersmakelaar van Ajax-talenten. Het rook soms een klein beetje naar belangenverstrengeling, om het maar voorzichtig te zeggen. Het werd hem aangerekend.
Woensdag deed zich een wonderlijk effect voor: hoe harder Sjaak schold en tierde, hoe sympathieker hij werd.
Zou Sjaak Swart nog altijd van mening zijn dat hij nog makkelijk mee zou kunnen in Ajax-1? Een jaar of tien geleden in elk geval wel. "Die gasten hebben meer loopvermogen dan ik", legde hij uit. "Ik pak een krijtje, ik teken een cirkeltje op het veld en daar kom ik de hele wedstrijd niet meer uit, maar ik leg wel elke bal bij de spits op zijn stropdas. Elke voorzet komt aan."
Sinds woensdagavond vind ik dat we het gewoon een keer moeten proberen.
Het voetbal heeft mannen als Sjaak Swart nodig. Meneer Swart, beste Sjaak: word honderdtien. Blijf voetballen. En vooral ook lekker kankeren.